Cần gì để tái khởi động chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam?

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng nguyên tử tăng cao và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, vấn đề tái khởi động chương trình điện hạt nhân tại Việt Nam đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ, giới chuyên gia và cộng đồng. Sau hơn 7 năm tạm dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vì lý do tài chính, giờ đây câu hỏi đặt ra là: Chúng ta cần gì để khởi động lại nguồn năng lượng hạt nhân – vốn được xem là sạch và ổn định?

Toàn cảnh dự án điện hạt nhân Ninh Thuận: Những bước chuẩn bị đã qua

Việt Nam đã từng có một khởi đầu đầy tham vọng trong lĩnh vực điện hạt nhân với việc phê duyệt quy hoạch xây dựng hai nhà máy tại tỉnh Ninh Thuận vào năm 2010. Trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2015, chương trình được triển khai nghiêm túc, với các báo cáo nghiên cứu khả thi hoàn chỉnh, đánh giá tác động môi trường đạt yêu cầu, và lựa chọn công nghệ điện hạt nhân thế hệ 3+ hiện đại. Hơn 500 sinh viên được đào tạo tại Nga và Pháp, cùng hàng trăm kỹ sư thực tập tại Nhật Bản, Nga, tạo dựng nền tảng nhân lực ban đầu cho ngành công nghiệp điện hạt nhân.

Tuy nhiên, vào cuối năm 2016, Quốc hội đã quyết định tạm dừng dự án do những lo ngại về chi phí đầu tư tăng cao và áp lực nợ công. Việc chọn công nghệ tiên tiến để đảm bảo an toàn tuyệt đối đã khiến tổng vốn đầu tư vượt dự tính ban đầu, trong khi Việt Nam lúc đó cần nguồn vốn cho nhiều lĩnh vực khác như giao thông, hạ tầng, y tế. Tuy lý do chính thức là tài chính, nhưng yếu tố niềm tin của cộng đồng vào độ an toàn của điện hạt nhân cũng đóng vai trò không nhỏ trong quyết định này.

 

Chuyên gia hạt nhân Hàn Quốc hướng dẫn sinh viên nhập liệu cho hệ thống mô phỏng. Ảnh: tuoitre.vn

Điện hạt nhân và vai trò trong chiến lược Net Zero

Thực trạng và nguy cơ thiếu điện nếu không có điện hạt nhân

Sau khi tạm dừng chương trình điện hạt nhân, Việt Nam đã chuyển hướng sang phát triển các năng lượng điện mạnh mẽ điện gió và điện mặt trời. Tuy nhiên, tốc độ phát triển nhanh chóng của năng lượng tái tạo cũng đặt ra nhiều thách thức: tính ổn định thấp, phụ thuộc vào thời tiết, khó đáp ứng nhu cầu phụ tải nền liên tục. Quy hoạch điện VIII hiện tại dù đặt kỳ vọng cao, nhưng với tốc độ phát triển hiện nay, nguy cơ thiếu điện vào năm 2030 là rất rõ ràng.

Trong khi đó, trên thế giới, điện hạt nhân đang chứng minh vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính. Hội nghị COP28 vào năm 2023 đã chính thức công nhận điện hạt nhân là nguồn năng lượng sạch, góp phần vào mục tiêu Net Zero. Đến năm 2023, có 32 quốc gia sử dụng điện hạt nhân, chiếm khoảng 9,1% tổng sản lượng điện toàn cầu. Mỹ là quốc gia sản xuất điện hạt nhân lớn nhất, còn Pháp dẫn đầu về tỷ lệ điện hạt nhân trong cơ cấu điện.

Cơ hội và điều kiện để tái khởi động

Thế giới hiện có 62 nhà máy điện hạt nhân đang xây dựng, chủ yếu là thế hệ 3 và 3+, tập trung ở các nước đang phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh. Với đà tăng trưởng kinh tế ổn định, Việt Nam cũng đang tạo điều kiện thuận lợi hơn để xem xét lại chương trình điện hạt nhân. Việc đầu tư cho các dự án lớn có hiệu quả giờ đây không còn là rào cản quá lớn.

Tuy nhiên, để tái khởi động thành công, chương trình điện hạt nhân cần được khẳng định trong Luật Điện lực sửa đổi sắp tới. Đồng thời, cần có quyết tâm chính trị mạnh mẽ từ các cấp lãnh đạo, tránh những quyết định cảm tính như từng xảy ra trong quá khứ khi có đề xuất “bỏ qua điện hạt nhân phân hạch để chờ điện nhiệt hạch” – điều vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm tại dự án ITER ở Pháp.

Dây chuyền 2 sản xuất I-131 dạng dung dịch tại Trung tâm Đồng vị, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt.

Chiến lược phát triển điện hạt nhân phù hợp với thực tiễn

Điện hạt nhân công suất lớn và mô hình lò phản ứng mô đun nhỏ

Bên cạnh các nhà máy công suất lớn, hiện nay một số quốc gia đang phát triển mô hình lò phản ứng mô đun nhỏ (SMR) và nhà máy điện hạt nhân nổi – được kỳ vọng an toàn, linh hoạt, dễ xây dựng. Tuy nhiên, các công nghệ này vẫn đang trong giai đoạn thương mại hóa ban đầu, cần thêm thời gian để chứng minh độ tin cậy và tính hiệu quả trên quy mô lớn.

Với Việt Nam – một nền kinh tế đang phát triển mạnh – việc tập trung vào các dự án điện hạt nhân công suất nền từ 1.000 MW trở lên là hợp lý để đảm bảo cung cấp điện ổn định, tập trung và có hiệu quả quản lý cao. Điện hạt nhân công suất lớn cũng dễ dàng tích hợp vào lưới điện quốc gia và giảm thiểu rủi ro phân tán như mô hình lò nhỏ.

Một trong những ưu điểm lớn nhất của điện hạt nhân là chi phí nhiên liệu tương đối thấp.

Xây dựng niềm tin cộng đồng về an toàn hạt nhân

Một rào cản lớn với điện hạt nhân tại Việt Nam là tâm lý e ngại về vấn đề an toàn, đặc biệt sau sự kiện Fukushima năm 2011. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học khẳng định điện hạt nhân có mức độ an toàn cao hơn nhiều so với các dạng năng lượng khác nếu tuân thủ đúng quy chuẩn. Tai nạn nghiêm trọng là rất hiếm, và công nghệ hiện nay đã phát triển tới mức loại bỏ khả năng phát thải phóng xạ ra môi trường trong điều kiện sự cố.

Việt Nam cũng đã gia nhập nhiều công ước quốc tế về an toàn hạt nhân, đồng thời có lợi thế địa chất khi nhiều vùng ven biển có nền đá ổn định, ít nguy cơ động đất hoặc sóng thần. Do đó, với sự chuẩn bị đúng đắn, công khai minh bạch thông tin và nâng cao hiểu biết cộng đồng, có thể dần xây dựng lại niềm tin để thúc đẩy chương trình điện hạt nhân.

Vai trò của máy đo phóng xạ trong việc giám sát bức xạ

Máy đo phóng xạ đóng vai trò thiết yếu trong việc giám sát mức độ phóng xạ trong môi trường làm việc, các cơ sở y tế và công nghiệp. Các thiết bị đo phóng xạ hiện đại có khả năng phát hiện và đo lường chính xác các loại bức xạ ion hóa như alpha, beta, gamma và tia X.

Tại MVTEK chúng tôi cung cấp các loại máy đo phóng xạ phù hợp với nhu cầu đa dạng, giúp kiểm soát và bảo vệ an toàn cho con người trong môi trường.

Máy đo phóng xạ Medcom RADALERT 100X

10. Địa chỉ mua máy đo phóng xạ uy tín

Trên thị trường hiện nay, có vô số thương hiệu sản xuất máy đo phóng xạ và hàng loạt nhà phân phối, bán lẻ khác nhau. Điều này khiến việc lựa chọn cơ sở phân phối uy tín, đảm bảo chất lượng và chính hãng trở nên khá khó khăn. Dưới đây là một vài gợi ý giúp bạn mua sắm an tâm hơn:

Trước hết, sau khi đã chọn được thương hiệu phù hợp , bạn nên truy cập trực tiếp vào trang web chính thức của hãng để tìm sản phẩm chính hãng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể ghé thăm website mvtek.vn – thuộc Công ty Cổ phần Công nghệ Mai Vũ, một trong những nhà phân phối uy tín trong lĩnh vực thiết bị công nghệ, đặc biệt là máy đo phóng xạ. Với phương châm: sản phẩm chính hãng đa dạng – giá cả cạnh tranh – ưu đãi liên tục – dịch vụ khách hàng tận tâm và giao hàng miễn phí tại Hà Nội, TP.HCM, MVTEK cam kết mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và chu đáo.

**************************************************************************

Để được tư vấn và biết thêm thông tin chi tiết, xin vui lòng liên hệ:

Công ty CP Công nghệ Mai Vũ

Email: info@mvtek.vn

URL: www.mvtek.vn

Tel: 024.66.737.866 - 094.594.2992