Bức xạ ion hóa có thể gây ra những tác động lâu dài lên cơ thể con người, bao gồm việc tăng nguy cơ ung thư và biến đổi di truyền. Hiệu ứng ngẫu nhiên của bức xạ đã được phát hiện và nghiên cứu từ đầu thế kỷ 20, khi các nhà khoa học bắt đầu nhận ra rằng những người làm việc trong môi trường tiếp xúc với bức xạ, như các kỹ thuật viên X-quang và bệnh nhân xạ trị, có tỷ lệ mắc ung thư cao hơn so với dân số chung.

1. Hiệu ứng ngẫu nhiên của bức xạ ion hóa

Hiệu ứng ngẫu nhiên là những tác động không có ngưỡng, nghĩa là chúng có thể xảy ra ở bất kỳ liều phóng xạ nào, không phụ thuộc vào ngưỡng liều thấp hay cao. Đặc biệt, hai hiệu ứng ngẫu nhiên quan trọng nhất là ung thư và biến đổi di truyền. Khi cơ thể tiếp xúc với bức xạ, các tế bào bị tổn thương có thể không hồi phục hoàn toàn, dẫn đến sự phát triển bất thường của tế bào và hình thành ung thư hoặc đột biến gen di truyền.

a. Ung thư do bức xạ

Ung thư là một trong những nguy cơ lớn nhất mà phóng xạ có thể gây ra. Khi các tế bào bị chiếu xạ, hệ thống kiểm soát sự sinh sản của tế bào có thể bị phá vỡ, dẫn đến sự sinh sản bất thường và không kiểm soát được của các tế bào ung thư. Các tế bào này tiếp tục nhân đôi và thay thế các tế bào bình thường, tạo thành các khối u ác tính.

Đánh giá nguy cơ ung thư do bức xạ rất phức tạp, bởi thời gian tiềm ẩn của ung thư có thể kéo dài từ 5 đến 30 năm hoặc thậm chí lâu hơn kể từ thời điểm bị chiếu xạ. Việc nhận biết ung thư do bức xạ cũng gặp khó khăn, vì dấu hiệu ung thư do bức xạ không khác gì so với các loại ung thư tự phát.

Theo một nghiên cứu, nguy cơ tử vong do ung thư sau khi bị chiếu với liều 1 Sv (Sievert) là khoảng 5%. Điều này có nghĩa là với liều chiếu xạ 10 mSv, nguy cơ tử vong do ung thư sẽ là 0,05%, tương đương với 5 trên 10.000 người.

Ung thư là một trong những nguy cơ lớn nhất mà phóng xạ có thể gây ra.

b. Biến đổi di truyền

Bên cạnh nguy cơ ung thư, bức xạ còn có thể gây ra các biến đổi di truyền. Các phân tử ADN trong tế bào chứa thông tin di truyền của cơ thể. Khi ADN bị tổn thương bởi bức xạ, quá trình tự nhân đôi của ADN có thể bị rối loạn, dẫn đến sự xuất hiện của các gen đột biến. Các tế bào mới tạo ra từ các gen đột biến này có thể khác biệt so với tế bào ban đầu, và trong một số trường hợp, chúng có thể trở thành tế bào ác tính.

Một số nghiên cứu di truyền đã cho thấy tỷ lệ đột biến gen ở những người tiếp xúc với bức xạ tăng lên đáng kể. Ví dụ, các nghiên cứu trên những người sống sót sau thảm họa bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki đã chỉ ra rằng phơi nhiễm bức xạ có thể dẫn đến các đột biến gây biến đổi cấu trúc nhiễm sắc thể, từ đó dẫn đến các hội chứng như hội chứng Down hoặc các rối loạn di truyền khác.

2. Các nghiên cứu điển hình về tác động của bức xạ

Trong suốt thế kỷ 20, nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để hiểu rõ hơn về tác động của bức xạ đối với con người. Dưới đây là một số ví dụ nổi bật:

a. Ngành X-quang và nguy cơ ung thư

Vào đầu thế kỷ 20, các bác sĩ và kỹ thuật viên X-quang thường tiếp xúc với liều lượng lớn bức xạ mà không có biện pháp bảo vệ thích hợp. Kết quả là, tỷ lệ mắc ung thư trong nhóm này cao hơn đáng kể so với dân số chung. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của các biện pháp bảo vệ trong y học hiện đại, bao gồm việc sử dụng tấm chắn chì và giảm thiểu thời gian chiếu xạ.

Ngành X-quang và nguy cơ ung thư

b. Các thợ mỏ uranium

Các thợ mỏ làm việc tại các mỏ uranium ở Đức và Trung Quốc cũng được phát hiện có tỷ lệ ung thư phổi cao hơn nhiều so với những người khác. Nguyên nhân chính là do các sản phẩm phóng xạ sinh ra từ uranium, như Radon-222 và Polonium-218, tích tụ trong phổi của các thợ mỏ và gây ra sự tổn thương nghiêm trọng cho các tế bào phổi.

c. Công nhân nhà máy điện hạt nhân

Nghiên cứu trên 197 công nhân làm việc trong các nhà máy điện hạt nhân ở Anh đã chỉ ra rằng những người này có tỷ lệ cao bị các tổn thương về nhiễm sắc thể sau khi tiếp xúc với tia neutron và gamma. Các tổn thương này bao gồm các nhiễm sắc thể đồng tâm và các đoạn nhiễm sắc thể gãy, làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý về di truyền.

3. Nguy cơ di truyền từ bức xạ

Nguy cơ biến đổi di truyền do bức xạ đặc biệt cao khi cơ quan sinh dục bị chiếu xạ, đặc biệt là trong thời gian mang thai. Nếu bức xạ tác động vào ADN của tế bào sinh dục, các đột biến có thể được truyền lại cho thế hệ sau. Tuy nhiên, mức độ nguy cơ này chưa được xác định rõ ràng, và cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ tác động của bức xạ lên các thế hệ tương lai.

4. Bảo vệ trước tác động của bức xạ: Các biện pháp an toàn cần thiết

Trước những tác động nguy hiểm của bức xạ, việc áp dụng các biện pháp bảo vệ là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho con người trong các môi trường có nguy cơ phơi nhiễm cao.

a. Sử dụng thiết bị đo bức xạ

Các thiết bị đo phóng xạ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mức độ bức xạ tại các khu vực có nguy cơ cao như nhà máy điện hạt nhân, các phòng X-quang hay các khu vực khai thác mỏ. Máy đo phóng xạ giúp phát hiện sớm mức độ phóng xạ bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời để thực hiện các biện pháp bảo vệ.

Thiết bị đo phóng xạ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mức độ bức xạ

b. Che chắn và giảm thiểu thời gian tiếp xúc

Sử dụng các vật liệu che chắn như chì, bê tông hoặc nước có thể giúp giảm thiểu lượng bức xạ tiếp xúc. Đồng thời, giảm thiểu thời gian làm việc trong các môi trường có mức độ bức xạ cao cũng là một biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

c. Quản lý liều lượng bức xạ

Đối với những người làm việc trong môi trường tiếp xúc với bức xạ, việc quản lý liều lượng bức xạ là cần thiết. Các hệ thống quản lý liều lượng cá nhân, chẳng hạn như sử dụng máy đo phóng xạ, liều kế,... giúp theo dõi và kiểm soát liều bức xạ mà người lao động sẽ tiếp xúc.

5. Vai trò của máy đo phóng xạ trong việc giám sát bức xạ

Bảo vệ khỏi bức xạ đòi hỏi sự chuẩn bị cẩn thận và hiểu biết về các biện pháp phòng ngừa. Thực hiện các nguyên tắc về thời gian, khoảng cách và che chắn có thể giúp giảm thiểu tiếp xúc với bức xạ. Trong trường hợp khẩn cấp, điều quan trọng là vào trong nhà, ở lại bên trong và theo dõi tin tức từ các cơ quan chức năng. Việc sử dụng máy đo phóng xạ đóng vai trò thiết yếu trong việc giám sát mức độ phóng xạ trong môi trường làm việc, các cơ sở y tế và công nghiệp. Các thiết bị đo phóng xạ hiện đại có khả năng phát hiện và đo lường chính xác các loại bức xạ ion hóa như alpha, beta, gamma và tia X.

Tại MVTEK chúng tôi cung cấp các loại máy đo phóng xạ phù hợp với nhu cầu đa dạng, giúp kiểm soát và bảo vệ an toàn cho con người trong môi trường.

Máy đo phóng xạ Medcom Inspector Alert V2

6. Địa chỉ mua máy đo phóng xạ uy tín

Trên thị trường hiện nay, có vô số thương hiệu sản xuất máy đo phóng xạ và hàng loạt nhà phân phối, bán lẻ khác nhau. Điều này khiến việc lựa chọn cơ sở phân phối uy tín, đảm bảo chất lượng và chính hãng trở nên khá khó khăn. Dưới đây là một vài gợi ý giúp bạn mua sắm an tâm hơn:

Trước hết, sau khi đã chọn được thương hiệu phù hợp , bạn nên truy cập trực tiếp vào trang web chính thức của hãng để tìm sản phẩm chính hãng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể ghé thăm website mvtek.vn hoặc Fanpage Facebook Thiết bị đo lường MVTEK – thuộc Công ty Cổ phần Công nghệ Mai Vũ, một trong những nhà phân phối uy tín trong lĩnh vực thiết bị công nghệ, đặc biệt là máy đo phóng xạ. Với phương châm: sản phẩm chính hãng đa dạng – giá cả cạnh tranh – ưu đãi liên tục – dịch vụ khách hàng tận tâm và giao hàng miễn phí tại Hà Nội, TP.HCM, MVTEK cam kết mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và chu đáo.